De Schiphol-saga lijkt al eeuwen te duren, met nauwelijks enige vooruitgang sinds minister van Infrastructuur Mark Harpers voor het eerst plannen aankondigde om het aantal vliegbewegingen terug te brengen tot 440.000 per jaar in juni 2022. Bijna twee jaar en een ingestorte regering later hangt de dreiging van krimp nog steeds boven de luchthaven, evenals de banen, bedrijven en vakantie zoekende gezinnen die ervan afhankelijk zijn.
Hof Ping Pong
De Hoge Raad kan zich binnenkort uitspreken over de vraag of de regering de bezuinigingen kan doorvoeren. Dit volgt op het groene licht van het gerechtshof in Amsterdam afgelopen juli om het aantal vliegbewegingen tijdelijk terug te brengen tot 460.000. Advocaat-generaal Jos Silvis heeft de rechtbank echter verteld dat de regering, ongeacht hun beslissing, nog steeds de goedkeuring van de Europese Commissie nodig heeft om door te kunnen gaan met de bezuinigingen.
In november werd Harbers gedwongen zijn plannen om de bezuinigingen voor de zomer van 2024 door te drukken op te geven nadat EU-transportcommissaris Adina Vălean erop wees dat het plan illegaal was volgens de 'gebalanceerde aanpak' van de EU voor de luchtvaart en de Nederlandse regering bedreigde met een inbreukprocedure. De Commissie overweegt nu een herzien aantal van 452.000 vluchten per jaar, maar er is nog geen datum gegeven voor wanneer een beslissing zal worden genomen.
Ondertussen heeft ook het Amerikaanse ministerie van Transport het voorstel van Harbers afgekeurd door te zeggen dat het in strijd zou zijn met het open skies verdrag tussen de EU en de VS: een overeenkomst die luchtvaartmaatschappijen uit de EU en de VS toestaat om vrij te vliegen tussen elke luchthaven in een van beide jurisdicties. Het DOT dreigde zelfs de KLM-vlucht te verbieden op John F. Kennedy Airport in New York te landen als de inkrimping door zou gaan.
Harbers' strijd voor inkrimping heeft twee van de nauwste bondgenoten en handelspartners van Nederland woedend gemaakt, waardoor het land in feite veranderde in een buitenstaat vanwege de geluidsklachten van een paar lokale bewoners van Schiphol.
Ondertussen zitten de families die afhankelijk zijn van Schiphol voor betaalbare vakanties en de bedrijven die het gebruiken om goederen over de hele wereld te verkopen nog steeds in het duister over de toekomst van de luchthaven, terwijl de zombie-administratie van Harbers blijft regeren vanuit het graf.
Een Gevaarlijk Experiment
In zijn advies aan de Hoge Raad noemde de advocaat-generaal krimp een "experimentele regeling". Beter gezegd is het een gok met de Nederlandse economie, die in 2023 al een aanzienlijke vertraging heeft doorgemaakt nadat het BBP in de eerste drie kwartalen van het jaar was gekrompen. De economische groei wordt nu geschat op slechts 0,3% in 2024.
Onderzoek van het Centre for Economics and Business Research (CEBR) schat dat het verminderen van vluchten op Schiphol tot 440.000 een klap van €13,6 miljard zal betekenen voor de Nederlandse economie. Dit lijkt een belachelijk risico om te nemen in een jaar waarin de Wereldbank zegt dat het de slechtste halve decennium van groei voor de wereldeconomie zal zijn in 30 jaar. Nu meer dan ooit moet Schiphol op volle capaciteit functioneren om Nederlandse banen en bedrijven te ondersteunen.
Het Wordt Alleen Maar Gekker
Hoe de regering daadwerkelijk de inkrimping zou uitvoeren, blijft ook nog te zien, waarbij veel bedrijven vrezen dat vrachtvluchten onevenredig zullen worden getroffen.
Een niet-gepubliceerd rapport dat in opdracht van Schiphol Airport is opgesteld en door de Volkskrant is ingezien, suggereert dat het richten op overstappende vluchten nodig is om het magische aantal van 440.000 te bereiken.
Wat is een overstapvlucht? Een vlucht die je neemt op Schiphol nadat je eerder die dag op een andere vlucht op de luchthaven bent aangekomen. Belangrijk is dat dit hetzelfde vliegtuig kan zijn dat iemand anders gebruikt voor een rechtstreekse vlucht. Dus hoe zorg je er in hemelsnaam voor dat alleen de rechtstreekse passagier dit vliegtuig gebruikt?
De enige manier waarop dit zou kunnen werken, is als Schiphol geld uitgeeft aan buitensporige beveiliging om ervoor te zorgen dat alle aankomsten direct na hun vlucht het vliegveld verlaten en niet terug mogen komen. Op zijn best lijkt dit potsierlijk en een verspilling van het geld van het worstelende vliegveld. Op zijn slechtst voelt het als een inbreuk op burgerlijke vrijheden.
Het rapport beveelt ook aan om de vluchtbelastingen in de loop der tijd aanzienlijk te verhogen, waarbij de belasting op een reis naar New York stijgt van €75 in 2030 naar €175 in 2050. Een reis naar Australië zou in 2030 €210 aan belastingen kosten, oplopend tot €475 in 2050. De impact hiervan zou natuurlijk het zwaarst worden gevoeld door de armste families, die mogelijk niet op vakantie kunnen gaan of familieleden in het buitenland kunnen bezoeken. Ondertussen zouden de rijken gewoon blijven reizen zoals gewoonlijk.
Beide ideeën zouden ook rampzalig zijn voor KLM, dat voor een groot deel van zijn omzet afhankelijk is van overstapvluchten. In een artikel in de Volkskrant noemde journalist Ashwant Nandram de plannen voor inkrimping "een bom onder het inkomstenmodel van KLM". In 2022 betaalde de luchtvaartmaatschappij €1,98 miljard aan belastingen aan de Nederlandse staat - een bedrag dat waarschijnlijk zou instorten als inkrimping van kracht zou worden.
Op Eigen Houtje
Terwijl het zwaard blijft hangen boven de toekomst van de Nederlandse luchtvaart, kijkt Brussel uit naar de uitbreiding van zijn luchthaven. In schril contrast met de beperkingen die zijn opgelegd aan Schiphol, heeft Brussels Airport toestemming gekregen om met 13% te groeien tot 240.000 vliegbewegingen per jaar, waardoor het de duizenden Nederlandse reizigers kan opvangen die mogelijk geen gebruik kunnen maken van Schiphol. Brussel heeft vergelijkbare plannen als Schiphol om lawaaiige vliegtuigen te verbieden, maar staan nog steeds de zeer belangrijke budget nachtvluchten toe.
Nederland lijkt de enige in Europa te zijn die actief probeert haar luchtvaartsector te ondermijnen, terwijl alle andere landen proberen te innoveren en te groeien. Om aan de eisen van de regering te voldoen, is KLM al begonnen met investeren in nieuwe vliegtuigen die gemiddeld 50% stiller zijn dan hun huidige vloot. Echter, deze zullen nooit de startbaan bereiken als de luchtvaartmaatschappij wordt belemmerd door minder vluchten en hogere belastingen.
Het plan van de Nederlandse regering om Schiphol Airport te verstikken is een aanval op ons land, zowel economisch als sociaal. Onder het mom van geluidsreductie riskeren ze onze vitale toegangspoort tot de wereld te verlammen. Schiphol is niet alleen een luchthaven; het is een symbool van Nederlandse kracht en mogelijkheden. We moeten dit roekeloze plan verwerpen en ons recht om te gedijen verdedigen.