top of page

Schiphol Krimp: Wat Zegt De Wet?

Sinds de voorstellen om Schiphol Airport te verkleinen voor het eerst werden ingediend in 2022, zijn ze omgeven door juridische controverse. Vorige week oordeelde de Hoge Raad in Den Haag dat een limiet op het aantal vliegbewegingen illegaal was zonder toestemming van de Europese Commissie, omdat dit in strijd is met de zogenaamde 'gebalanceerde benadering' van de luchtvaart binnen de EU.


Dit volgde op een zaak die was aangespannen bij de Rechtbank Amsterdam door KLM en andere luchtvaartgroepen, die protesteerden tegen de plannen van voormalig minister van Infrastructuur Mark Harbers om het aantal vliegbewegingen te beperken tot 440.000 per jaar.


Vlak voor zijn vertrek uit het ambt, vuurde Harbers nog een laatste schot richting Schiphol af door te pleiten voor een limiet van tussen de 460.000 – 470.000 vluchten per jaar en voor de sluiting van twee van de belangrijkste landingsbanen van de luchthaven midden op de dag. Deze plannen blijven op tafel liggen voor de nieuwe minister van Infrastructuur Barry Madlener om te overwegen.


Maar sluit de beslissing van de Hoge Raad deze voorstellen uit? En hoe zit het met de 'Open Skies' overeenkomst, die onbeperkt reizen tussen de EU en de VS garandeert?


Om dit juridische doolhof te verklaren, spraken we met Pablo Mendes de Leon en Niall Buissing van het luchtvaartadviesbureau Lexavia. Pablo is hoogleraar lucht- en ruimterecht in Den Haag en voorzitter van de European Air Law Association. Niall heeft gewerkt bij het International Institute of Air and Space Law aan de Universiteit Leiden en het Ministerie van Economische Zaken, waar hij zich bezighield met EU-zaken.



Niall Buissing (links) en Pablo Mendes de Leon (rechts)



Het is belangrijk op te merken dat deze antwoorden zijn vereenvoudigd voor duidelijkheid en beknoptheid en geen volledige juridische analyse van de situatie op Schiphol vormen.


1. Kunt u de belangrijkste juridische zorgen uitleggen met betrekking tot het krimpen van Schiphol? 

 

Voor het nemen van geluidsgerelateerde maatregelen gelden internationale en Europese regels; daarbij geldt onder andere dat krimp alleen een laatste redmiddel mag zijn en pas nadat alle andere maatregelen zijn overwogen. Daarnaast heb je te maken met internationale afspraken tussen landen in luchtvaartovereenkomsten (zoals de Open Skies) en die kan je niet eenzijdig aanpassen of negeren. We zagen vorig jaar al dat met name de VS veel hierop hamerde en ook met represailles dreigde. 


2. Kunt u ons uitleg geven over de Open Skies Agreement? Zouden de laatste voorstellen van Mark Harbers voor Schiphol deze overeenkomst schenden? Wat zouden de gevolgen zijn?  

 

Onder Open Skies Agreements mag onbeperkt gevlogen worden; echter dit betekent niet dat je automatisch ook onbeperkte slots hebt. Je kan erover discussiëren of krimp een directe schending is van een Open Skies Agreement, maar de uitwerking ervan is natuurlijk wel dat men minder mag vliegen dan voorheen en dat zal met alle mogelijke middelen worden aangevochten. 


3. Zijn er juridische 'mazen in de wet' waar anti-krimp groepen van op de hoogte zouden moeten zijn? 

 

Vooralsnog houdt de wet (de EU Geluidsverordening) stand. De Hoge Raad heeft vorige week bevestigd dat de overheid niet zomaar kan laten krimpen maar dat daar de juiste procedures (de Balanced Approach) voor gevolgd moeten worden.


4. Wat is de betekenis van het Luchthavenverkeerbesluit (LVB) 2008 in relatie tot het beperken van vluchten op Schiphol? 

 

Onder het LVB 2008 kunnen veel minder vluchten plaatsvinden. Sinds 2008 is er geëxperimenteerd met een nieuw systeem voor geluidsnormen waardoor het aantal vluchten op Schiphol is gestegen, maar dit is nooit vastgelegd in een nieuw LVB. Als men zou terugvallen op het LVB 2008 dan kan er in theorie minder gevlogen worden, maar dit brengt ook andere problemen met zich mee (zie beantwoording eerdere vragen) en het is in feite een verkapte poging om krimp door te drukken. We zien dit niet gebeuren, ook omdat er ondertussen (weer) gewerkt wordt aan een nieuw LVB.



Vorige week oordeelde de Hoge Raad in Den Haag dat een limiet op het aantal vliegbewegingen illegaal was zonder toestemming van de Europese Commissie.

5. Wat voor impact zal de aankomende beslissing van de Europese Commissie hebben op Schiphol Airport? 

 

Dat hangt af van de beslissing; het is maar zeer de vraag of de Europese Commissie het nieuwe maatregelenpakket wel goedkeurt. Als dit niet gebeurt, verandert er niks op Schiphol.


6. Als het nieuwe kabinet besluit om geen vluchten op Schiphol te beperken, kan de luchthaven dan blijven opereren en groeien? 

 

Op dit moment geldt een maximum van 500.000 vliegbewegingen. Als er geen krimp komt, dan kan de luchthaven blijven opereren. Het is aan de overheid om te bepalen of en onder welke voorwaarde groei in de toekomst eventueel weer mogelijk is.


7. Volgens de gemeenschappelijke regels voor slots op EU-luchthavens hebben luchtvaartmaatschappijen toegang tot de drukste luchthavens op basis van de principes van neutraliteit, transparantie en non-discriminatie. Als vluchten worden beperkt, hoe kunnen deze slots dan legaal worden toegewezen? 

 

De Slotcoordinator  (ACNL) heeft vorig jaar een procedure gepubliceerd op haar website voor de reductie naar 460.000 slots. Deze reductie ging uiteindelijk onder druk van de Europese Commissie en de VS van tafel gegaan. Mocht het aantal vluchten op Schjphol moeten verminderen dan is het waarschijnlijker dat men dit natuurlijk laat afvloeien; ongebruikte slots worden dan niet opnieuw herverdeeld.

0 comments

Comentários


bottom of page