EU, luchtvaartmaatschappijen en Schiphol zijn het er allemaal over eens: Madlener moet terugkeren.

Op woensdag heeft de Europese Commissie eindelijk haar langverwachte oordeel geveld over de vraag of de regering door kan gaan met de plannen om vanaf november het aantal vluchten op Schiphol te beperken tot 478.000 per jaar.

In een vernietigende aanval op het voorstel van minister van Infrastructuur Barry Madlener stelde de Europese Commissie vast dat er ernstige “tekortkomingen” waren. Ze concludeerde dat de regering slechts “gedeeltelijk rekening had gehouden met het potentieel van vlootvernieuwing om vliegtuiglawaai te verminderen.” Daarnaast merkte de Commissie op dat Madleners ministerie “het potentieel van geluidsreducerende vliegprocedures, zoals innovatieve landings- en navigatietechnieken, niet volledig had onderzocht.”

Volgens de EU-wetgeving moeten lidstaten een ‘gebalanceerde aanpak’ volgen in de luchtvaart en eerst alle technische oplossingen voor geluidsoverlast uitputten voordat zij als laatste redmiddel beperkingen opleggen aan het luchtverkeer.

Onze boodschap aan minister Madlener is eenvoudig: als de EU, luchtvaartmaatschappijen, Schiphol en iedereen die betrokken is denkt dat je fout zit, is het misschien tijd om van gedachten te veranderen

De beslissing van de Europese Commissie is op dit moment niet bindend, maar zij heeft Madlener opgedragen zijn berekeningen te herzien en hierover verslag uit te brengen voordat hij enige vermindering van het aantal vluchten doorvoert. De minister heeft aangegeven dat de beperkingen vanaf november van kracht zullen worden.

De beslissing is vanzelfsprekend verwelkomd door KLM, dat al €7 miljard investeert in nieuwe, stillere vliegtuigen. Volgens de luchtvaartmaatschappij zal dit ertoe leiden dat tegen het einde van het jaar 20% minder woningen last hebben van geluidsoverlast.

"Daarmee is krimp niet nodig. We gaan ervan uit dat het ministerie het besluit ter harte neemt en de aanbevelingen opvolgt voordat er capaciteitsbeperkingen worden ingevoerd. De krimp is geen doel op zich; het gaat om het bereiken van minder hinder," aldus een woordvoerder.

Net als de Europese Commissie heeft KLM kritiek geuit op de regering omdat zij de impact van vlootvernieuwing op het geluidsniveau niet goed zou begrijpen. In 2024 beschuldigde KLM het ministerie van Madlener ervan slechts 15 van de 61 nieuwe Airbus-vliegtuigen mee te hebben genomen in de berekeningen.

Schiphol zelf is de afgelopen maanden ook optimistisch geweest over de impact van nieuwe vliegtuigen en innovatievere landingspatronen op het geluidsniveau. In januari zei de CFO van de luchthaven, Robert Carsouw, in de Tweede Kamer dat dergelijke innovaties een geluidsreductie van 15 tot zelfs 17 procent vanaf volgend jaar “eenvoudig” haalbaar zouden maken. 

Onverklaarbaar blijft Madlener echter bij zijn standpunt, ondanks de felle tegenstand van brancheorganisaties en vakbonden, die waarschuwen dat de vluchtrestrictie de Nederlandse luchtvaartsector ernstige schade zal toebrengen.

Deze beslissing zal niet alleen luchtvaartmaatschappijen schaden, maar ook Nederland minder verbonden maken en het land minder aantrekkelijk voor bedrijven om zaken te doen. In het Verenigd Koninkrijk heeft de regering de luchthavens van Londen Heathrow en Gatwick toestemming gegeven om uit te breiden in een poging internationale investeringen aan te trekken en economische groei te stimuleren. Gatwick schat dat het openen van een tweede landingsbaan jaarlijks £1 miljard extra in de economie van de regio zal toevoegen.

Als Schiphol krimpt, zullen andere Europese luchthavens graag de extra vluchten overnemen, samen met de bijbehorende handels- en toerismerevenue. Ondertussen zullen bedrijven minder geneigd zijn om in Nederland te investeren als vluchten beperkt  ticketprijzen te duur zijn, en ze zullen waarschijnlijk kiezen voor andere Europese hoofdsteden zoals Parijs of Brussel.

Ondertussen zet het krimpen van Schiphol Nederland ook in het vizier van de Amerikaanse president Donald Trump, aangezien Amerikaanse luchtvaartmaatschappijen mogelijk hun landingsrechten op de luchthaven verliezen. In 2023 dreigde het Amerikaanse ministerie van Vervoer met het blokkeren van Nederlandse luchtvaartmaatschappijen om in de VS te landen als vergelding voor de plannen om Schiphol te verkleinen, wat leidde tot een diplomatieke crisis die eindigde met het uitstellen van de vluchtrestrictie door de Nederlandse regering. Nu, met president Trump terug in het Witte Huis, zouden de gevolgen veel schadelijker en breder kunnen zijn.

Daarom heeft de Red Schiphol-campagne een nieuwe petitie gelanceerd, waarin minister Madlener wordt opgeroepen zijn onrealistische plannen om Schiphol te verkleinen te laten varen en in plaats daarvan te focussen op technische oplossingen die de Nederlandse economie beschermen. Overweeg alstublieft te ondertekenen als je dat nog niet hebt gedaan.

We hebben ook een open brief gepubliceerd namens Nederlandse bedrijven, waarin we de minister oproepen om de Nederlandse bedrijven en banen die afhankelijk zijn van Schiphol te beschermen. Je kunt hier namens jouw bedrijf ondertekenen.

Onze boodschap aan minister Madlener is eenvoudig: als de EU, luchtvaartmaatschappijen, Schiphol en iedereen die betrokken is denkt dat je fout zit, is het misschien tijd om van gedachten te veranderen. Het is nog niet te laat om onze nationale luchthaven te redden.